Aort Anevrizması

Aort Anevrizması Nedir?

Aort anevrizması, vücudun en büyük atardamarı olan aortun duvarında zayıflama ve genişleme durumudur. Bu genişleme, damar duvarının normal çapından %50 daha fazla büyümesi olarak tanımlanır. Aort anevrizması, karın bölgesinde (abdominal) veya göğüs bölgesinde (torasik) oluşabilir. Tedavi edilmediğinde damar yırtılması (rüptür) riski taşır ve yaşamı tehdit eden acil bir durumdur.

Aort Anevrizması Türleri

1. Abdominal Aort Anevrizması (AAA)

• En yaygın tür (%75-80)
• Böbrek damarlarının altında oluşur
• Genellikle 65 yaş üstü erkeklerde görülür
• Sigara kullanımı önemli risk faktörü

2. Torasik Aort Anevrizması (TAA)

• Göğüs bölgesinde oluşur
• Daha az yaygın (%20-25)
• Genetik faktörler daha önemli
• Marfan sendromu ile ilişkili

3. Torakoabdominal Aort Anevrizması

• Hem göğüs hem karın bölgesini kapsar
• En karmaşık tür
• Spinal kord beslenmesini etkiler
• Yüksek cerrahi risk

Risk Faktörleri

Aort anevrizması gelişimi için risk faktörleri:

Değiştirilemeyen Faktörler

• Yaş: 65 yaş üstü
• Cinsiyet: Erkeklerde 4-5 kat daha fazla
• Genetik: Aile geçmişi
• Irk: Beyaz ırkta daha sık

Değiştirilebilir Faktörler

• Sigara: En önemli risk faktörü
• Yüksek tansiyon: Damar duvarına basınç
• Ateroskleroz: Damar sertleşmesi
• Yüksek kolesterol: Damar hasarı
• Obezite: Metabolik stres

Belirtiler ve Semptomlar

Erken Dönem (Genellikle Semptomsuz)

• Çoğu anevrizma belirti vermez
• Rutin taramalarda tespit edilir
• Karın ultrasonu ile görülebilir

Büyüyen Anevrizma Belirtileri

• Abdominal: Karın ağrısı, nabız hissi
• Torasik: Göğüs ağrısı, nefes darlığı
• Genel: Sırt ağrısı, yorgunluk

Rüptür Belirtileri (Acil Durum)

• Şiddetli karın veya göğüs ağrısı
• Kan basıncında düşme
• Hızlı nabız
• Bilinç kaybı
• Şok belirtileri

Tanı Yöntemleri

Görüntüleme Yöntemleri

• Ultrason: İlk tarama yöntemi
• CT Anjiyografi: En detaylı görüntüleme
• MRI: Kontrast madde gerektirmez
• Ekokardiyografi: Torasik anevrizma için

Laboratuvar Testleri

• Kan sayımı
• Böbrek fonksiyon testleri
• Kanama zamanı
• Enfeksiyon belirteçleri

Tedavi Seçenekleri

1. Konservatif Tedavi (Küçük Anevrizmalar)

• Takip: Düzenli görüntüleme
• Risk faktörü kontrolü: Sigara bırakma
• İlaç tedavisi: Tansiyon kontrolü
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Diyet, egzersiz

2. Endovasküler Aort Anevrizma Onarımı (EVAR)

• Minimal invaziv: Kasık kesisi ile
• Stent greft: Damar içi protez
• Hızlı iyileşme: 2-3 gün hastanede kalış
• Düşük komplikasyon: Açık cerrahiye göre

3. Açık Cerrahi Onarım

• Geleneksel yöntem: Büyük kesi ile
• Protez greft: Yapay damar yerleştirme
• Uzun süreli sonuçlar: Kanıtlanmış etkinlik
• Kompleks vakalar: EVAR uygun olmayan durumlar

4. Hibrit Prosedürler

• Endovasküler + açık cerrahi kombinasyonu
• Kompleks anatomik yapılar için
• Multidisipliner yaklaşım

Prof. Dr. Erdem Silistreli'nin Yaklaşımı

Prof. Dr. Erdem Silistreli, aort anevrizması tedavisinde:

• Risk değerlendirmesi: Hastaya özel yaklaşım
• Modern teknoloji: En güncel endovasküler teknikler
• Multidisipliner ekip: Kardiyolog, anestezi uzmanı
• Minimal invaziv öncelik: EVAR tercihi
• Komplikasyon yönetimi: Deneyimli ekip
• Uzun dönem takip: Yaşam boyu kontrol

Cerrahi Süreç

EVAR Prosedürü

1. Hazırlık: Anestezi ve sterilizasyon
2. Giriş: Kasık damarlarına erişim
3. Kılavuz tel: Aort içine yerleştirme
4. Stent greft: Anevrizma içine yerleştirme
5. Genişletme: Balon ile açma
6. Kontrol: Sızıntı kontrolü

Açık Cerrahi

1. Anestezi: Genel anestezi
2. Kesi: Karın veya göğüs açılması
3. Klempaj: Aort klemplenmesi
4. Greft yerleştirme: Yapay damar
5. Anastomoz: Damar birleştirme
6. Kapatma: Kesi kapatılması

Komplikasyonlar

EVAR Komplikasyonları

• Endoleak: Stent dışı kanama
• Stent migrasyonu: Yer değiştirme
• Böbrek hasarı: Kontrast madde
• Enfeksiyon: Nadir

Açık Cerrahi Komplikasyonları

• Kanama: Operasyon sırasında
• Enfeksiyon: Yara yeri
• Böbrek yetmezliği: İskemi
• Spinal kord hasarı: Torasik cerrahide

İyileşme Süreci

EVAR Sonrası

• Hastanede kalış: 2-3 gün
• Normal aktivite: 1-2 hafta
• Tam iyileşme: 4-6 hafta
• Takip: 1, 6, 12 ay

Açık Cerrahi Sonrası

• Hastanede kalış: 5-7 gün
• Normal aktivite: 4-6 hafta
• Tam iyileşme: 2-3 ay
• Takip: 3, 6, 12 ay

Yaşam Tarzı Önerileri

• Sigara bırakma: En önemli önlem
• Tansiyon kontrolü: Düzenli ilaç kullanımı
• Sağlıklı beslenme: Düşük tuz, düşük yağ
• Düzenli egzersiz: Doktor kontrolünde
• Stres yönetimi: Meditasyon, yoga
• Düzenli kontrol: Yıllık görüntüleme

Prognoz

Aort anevrizması prognozu:

• Erken tanı: %95+ başarı oranı
• EVAR: Düşük mortalite (%1-2)
• Açık cerrahi: %3-5 mortalite
• Rüptür: %50+ mortalite
• Uzun dönem: Normal yaşam beklentisi

Sık Sorulan Sorular

Anevrizma büyür mü?

Evet, yılda ortalama 2-3 mm büyüyebilir. Düzenli takip gerekir.

Hangi boyutta ameliyat gerekir?

Genellikle 5.5 cm üzerinde cerrahi önerilir, hastaya göre değişir.

EVAR mı açık cerrahi mi?

Anatomi ve risk faktörlerine göre karar verilir. EVAR tercih edilir.

Ameliyat sonrası normal yaşam mümkün mü?

Evet, çoğu hasta normal yaşamına döner ve aktif kalır.